post2

نحوه ساخت تابلو برق

تابلوی برق یک محفظه است که در درون آن تجهیزات الکتریکی قرار دارد. تابلو برق‌ها می‌توانند در بر گیرنده تجهیزات پنیوماتیک مانند کمپرسور و شیر های برقی و …. هم باشند.

آیا می‌دانید وظیفه تمام تابلو برق‌ها چیست؟ اصلی‌ترین وظایف تابلو برق‌ها حفاظت از دستگاه‌های الکتریسیته، نظارت بر عملکرد و کنترل اجزای این دستگاه‌ها است. همان طور که می‌دانید نحوه ساخت تابلو‌ برق نیاز به دانش و تخصص بالایی دارد و باید توسط افراد خبره انجام شود. برای طراحی تابلو‌های برق لازم است اطلاعاتی درباره ساختمان، وسایل الکتریکی مورد استفاده در اختیار سازنده قرار بگیرد.

 پس از درک این اطلاعات سازنده طراحی و ساخت دستگاه را آغاز می‌کند. به طور کلی ساخت این قطعه در چهار مرحله انجام می‌شود و ما در این مقاله قصد داریم درباره نحوه ساخت تابلو برق صحبت کنیم و اصلی‌ترین نکات را به شما بیاموزیم.

برای یادگیری فنون مربوط به تابلوهای برق باید به چندین آیتم اصلی توجه داشته باشید. به عنوان مثال آشنایی با تجهیزات الکتریکی و عملکرد آن‌ها و نحوه انتخاب صحیح آن‌ها و یادگیری اصول تخصصی در مورد تابلوهای برق و آشنایی با مفاهیمی مثل مقادیر نامی مانند ولتاژ و جریان نامی و همچنین اصول کلی و استانداردهای مربوط به تابلو برق‌ها و محفظه‌های الکتریکی مثل درجه حفاظتی IP و درجه‌بندی جداسازی محفظه‌ها  Segregation جز مهم‌ترین فنون به شمار می‌روند.

 برای یادگیری این فنون آشنایی با تاسیسات الکتریکی و محاسبات مربوطه ضروری است. همچنین باید بدانید دروسی مانند رله و حفاظت سیستم‌ها و طرح پست الکتریکی به شما کمک شایانی خواهد کرد.
آشنایی با طراحی مدارات فرمان و کنترل و لاجیک هم بسیار موثر است.

لازم است بدانید که در حرفه تابلوسازی سایر علوم نیز با اهمیت هستند، مانند علم ارگونومی.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که تابلوهای برق اصول کلی و استاندارد و تعاریف کلی خاص خود را دارند. مثلا اگر بخواهیم تابلو برق‌ها را از نظر ساختمان مورد بررسی قرار دهیم می‌توانیم به تابلوهای ایستاده و دیواری و میزی اشاره کنیم. هر یک از این موارد ساختمان مخصوص به خود را دارد و کارکردهای متفاوتی ارائه می‌دهند.

انواع تابلو برق‌ها

  • تابلو ایستاده قابل دسترسی از جلو و سلولی
  • تمام بسته دیواری (اصلی، نیمه اصلی و فرعی)

همان طور که ذکر شد دستگاه‌های تابلو برق به منظور مصارف گوناگونی طراحی و به بازار عرضه می‌شوند زیرا آن‌ها در مکان‌های گوناگونی مورد بهره برداری قرار می‌گیرند. به همین دلیل است که از تنوع گسترده‌ای در نحوه ساخت تابلو برق و طراحی بهره مند هستند.

تابلوی اصلی در پست برق و به طرف فشار ضعیف ترانس متصل می‌شود اما تابلوی نیمه اصلی از تابلو‌های برق بلوک ساختمانی یا از قسمت مستقلی از مجموعه و از تابلوی اصلی تغذیه می‌شود. همچنین تابلوی فرعی برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مثل موتور خانه و روشنایی و غیره به کار می‌رود و از تابلوی اصلی تغذیه می‌شود.

تابلوهای فرمان

طراحی تابلوهای فرمان معمولاً به شکل سه فاز است و برای کنترل و نظارت بر دستگاه‌های صنعتی مثل موتورهای الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تابلو برق توزیع صنعتی

زمانی که از توزیع جریان در واحدهای صنعتی یاد می‌کنیم، باید به سراغ تابلو برق‌های توزیع صنعتی برویم.

بانک خازنی

اگر واحدهای صنعتی گاهی نیاز به تقویت بار الکتریکی داشته باشند، در چنین شرایطی استفاده از تابلوهای بانک خازنی در واحدهای صنعتی گزینه خوبی برای اصلاح ضریب توان است.

تابلو برق‌های خانگی

هدف از استفاده این نوع تابلو برق‌ها مدیریت و نظارت جریان برق ورودی به ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری است. اغلب طراحی تابلو برق های خانگی آن بورد و به صورت پیش فرض و انجام می‌شود.

تابلو برق‌های کنترلی

همان طور که از نام این نوع تابلو برق پیدا است، برای کنترل دستگاه‌های صنعتی باید به سراغ انواع کنترل کننده‌های PLC و تابلو برق‌های کنترلی برویم.

نحوه ساخت تابلو برق در کارخانه و شرح مراحل آن

چهار مرحله برای اصول طراحی و ساخت انواع تابلو برق ها وجود دارد. البته توجه داشته باشید پیش از اینکه به نحوه ساخت تابلو برق را بیاموزید، باید با مسئله نقشه کشی و جانمایی تابلو برق آشنا شوید. آیا می‌دانید منظور از جانمایی چیست؟ 

جانمایی به معنای بررسی مسائل فنی طرح است. تهیه نقشه کار شامل دو نقشه ایزومتریک و جانمایی است. توجه داشته باشید در ابتدا با نظر کارشناس سازنده، مطابق با شرایط استاندارد تعیین شده مطالعات میدانی ضروری انجام می‌شود تا به درستی هدف از به کارگیری تابلو برق مشخص شود، همچنین نقشه کلی ساختمان بررسی می‌شود تا محل مناسبی برای تابلو برق در نظر گرفته شود. 

اگر پاسخ مناسب و منطقی برای این سؤال‌ها بیابید در طراحی و نحوه ساخت تابلو برق بدون مشکل می‌توانید کار خود را شروع کنید. در ادامه سراغ مراحل اصلی و نحوه ساخت تابلو برق و طراحی آن می‌رویم.

مراحل ساخت تابلو برق

 این 4 مرحله اصلی شامل موارد زیر هستند:

  1. مرحله جوشکاری و برش کاری تابلو برق
  2. مرحله رنگ کاری
  3. مرحله مونتاژ تابلو برق، شامل بدنه و اسکلت اصلی
  4. مرحله مونتاژ قطعات الکتریکی

مرحله اول:

جوشکاری و برش کاری

بدیهی است که در مرحله اول بدنه اصلی تابلو برق ساخته می‌شود. لازم است بدانید که در ساخت تابلوهای برق اکثرا از فولاد ضد زنگ با ضخامت حدودی 1.5 تا 2.5 میلیمتری مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

آیا می‌دانید انتخاب اندازه ضخامت تابلو برق به چه عواملی بستگی دارد؟

 انتخاب اندازه ضخامت تابلو برق در درجه اول به استفاده از آن و مکان نصبش بستگی دارد.

 که این امر در بخش جانمایی و نقشه کشی باید به درستی مشخص شده باشد. همان طور که می‌دانید یک تابلو برق از دو بخش شاسی و بدنه ساخته می‌شود.

به کمک پیچ و مهره اتصالات این دو بخش انجام می‌شود. در طراحی تابلوهای چند سلولی هم اتصالات به کمک پیچ و مهره انجام می‌شود. هنگام طراحی هر سلول توجه داشته باشید که اندازه هر سلول و فاصله‌اش با سلول‌های دیگر به گونه‌ای باشد که دسترسی به بخش‌های متفاوت آن امکان پذیر باشد و تعمیر و بازرسی قطعات هم به سادگی انجام شود.

برای طراحی بدنه اصلی و اتصال قطعات بدنه استفاده از جوشکاری امری ضروری به نظر می‌رسد. زیرا جوشکاری کمک می کند تا اسکلت کلی دستگاه از مقاومت خوبی بهره‌مند شود. یکی از نکات قابل توجه این است که در طراحی بدنه ممکن است در آینده نیاز به تغییراتی در تابلو برق ایجاد شود، پس برای این مورد اغلب طراحی بدنه به روشی انجام می‌شود که در مواقع ضروری بتوان بدون نیاز به رنگ کاری و جوش کاری مجدد تغییرات لازم را در تابلو برق را اعمال کرد.

مرحله دوم:

رنگ کاری

رنگ کاری تابلوهای برق در چهار مرحله قابل انجام است. اولین مرحله چربی زدایی است. شما می‌توانید چربی زدایی را به کمک محلول‌های شیمیایی و محلول‌های قلیایی مثل نفت، بنزین و یا حتی با استفاده از روش اولتراسونیک انجام دهید. 

بعد از انجام این مرحله زنگ زدایی و فرز کاری آغاز می‌شود. برای انجام این کار سمباده‌ها یا برس‌های سیمی بسیار موثر هستند. البته شما می‌توانید در این مرحله از محلول‌های اسیدی قوی مثل اسید سولفوریک و یا اسید کلریدریک استفاده نمایید. استفاده از محلول‌های اسیدی برای زنگ زدایی روش مناسبی به نظر می‌رسد اما باید بدانید که خوردگی که صورت می‌گیرد در سطح فلزات کنترل شده باشد.

فسفاته کاری در مرحله سوم در رنگ کاری تابلوهای برق جای دارد. علت استفاده از فسفاته کاری این است که زنگ زدن سطح فلزات را به حداقل می‌رساند و حتی در تقویت میزان چسبندگی فلز موثر است. عایق کاری در مرحله آخر رنگ کاری سطوح فلزی انجام می‌شود. عایق کاری در امر طراحی تابلوهای برق اهمیت زیادی دارد. عمل فسفاته کاری به این صورت است که غوطه وری در محلول‌های شیمایی مثل اسید فسفریک و اسید نیتریک انجام می‌شود.

یکی از امور مهم و کلیدی که در نحوه ساخت تابلو برق باید به آن توجه داشته باشید رنگ کاری است. رنگ کاری تابلوهای برق از اهمیت بالایی برخوردار است. 

در رنگ کاری توجه داشته باشید که نوع رنگ، ضخامت آن و شیوه رنگ کاری روی ماندگاری تابلوهای برق اثر مستقیمی دارد. اگر می‌خواهید از تابلو برق در محیط‌های صنعتی و در تماس با محلول‌های شیمایی استفاده کنید، باید از رنگ ضخیم‌تری استفاده نمایید.

اما اگر از تابلو برق در محیطی خنثی و به دور از مواد شیمایی و رطوبت قرار است مورد استفاده قرار بگیرد، حداقل ضخامت نیز  کافی به نظر می‌رسد.

اغلب از رنگ‌های مرکب پودری اپوکسی برای رنگ کاری تابلوهای برق استفاده می‌شود. در انتخاب نوع رنگ دو عامل تاثیر گذار است. اول نظر مشتری و سپس با توجه به آن بورد بودن یا نبودن تابلو برق نوع رنگ مشخص می‌شود. رنگ کاری به روش پاششی باید انجام شود و پس از قطعات رنگ شده را به کوره پخت رنگ باید انتقال داد تا مطابق با استانداردهای مشخص شده برای نوع رنگ عمل پخت صورت بگیرد.

مرحله سوم:

مونتاژ تابلو برق، بدنه اصلی و اسکلت

در این مرحله به کمک پیچ و مهره یا پانچ قطعات رنگ کاری شده را به هم متصل می‌کنند. این مرحله بر اساس نقشه تعیین شده صورت خواهد گرفت.

مرحله چهارم:

مونتاژ قطعات الکتریکی

در مرحله بعدی پس از آماده شدن بدنه اصلی تابلو برق حاضر شد، قطعات الکتریکی باید بررسی شوند و تست سلامتی آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مرحله بر اساس نقشه تهیه شده باید تمامی قطعات الکتریکی مثل انواع رله، انواع کنتاکتور، پریز، کنتاکتور، کلید، تابلوهای نمایشگر بر روی دستگاه نصب شود.

 کار نصب قطعات الکتریکی با توجه به نوع تابلو برق و شکل طراحی‌اش ممکن است گوناگون باشد. توجه داشته باشید نصب قطعات الکتریکی یک تابلو برق ایستاده با یک تابلو برق کشویی تفاوت بسیار زیادی دارد و تفاوت آن به شکل طراحی و کارایی این تابلو برق ها باز می گردد. 

پس از آن که انجام عملیات مونتاژ را به اتمام رساندید لازم است از سلامت تمامی قطعات نصب شده اطمینان حاصل کنید و آن را مورد بررسی و تایید نهایی قرار دهید.

post1

انواع تابلو برق

انواع تابلو های برق بر اساس نوع عملکرد آن ها متفاوت می باشد و این تابلو ها هر کدام با یک کاربرد در مکان مورد نظر نصب و مورد استفاده قرار می گیرند. تابلو برق صنعتی یکی از مهمترین عناصر در ساخت واحد های مسکونی و صنعتی به شمار می رود. شما با استفاده از این محفظه های بسته می توانید، تجهیزات الکترونیکی، تجهیزات برق صنعتی، تجهیزات اتوماسیون و… را در ساختمان ها بدون هیچ نگرانی نصب نمایید. در این مقاله از مقالات آموزش تابلو برق صنعتی همراه ما باشید تا به بررسی انواع تابلو برق و کاربرد هر یک بپردازیم.

هر یک از تابلو های برق وظایف متعددی را بر عهده دارند. از جمله ی این وظایف می توانیم به اصلاح ضریب توان، کنترل دستی یا اتوماتیک یک فرآیند صنعتی، و توزیع برق بین تجهیزات اشاره نماییم.

انواع تابلو های برق  :

معمولا انواع تابلو برق بر حسب عملکرد آن ها می باشد. 

1. تابلو های حفاظت و کنترل که برای کنترل موتور های AC و DC مورد استفاده قرار می گیرند. این تابلوها معمولا شامل مدارهای اندازه گیری موتور، مدارهای فرمان کنتاکتوری، درایوها و… می شوند. 

2. تابلوهای یک پروسه صنعتی که معمولا شامل PLC ها می شوند.

3. تابلوهای اصلاح ضریب قدرت، که به تابلوهای بانک خازنی نیز شهرت دارند.

4. تابلو های توزیع برق، این دسته از تابلوها به توزیع برق بین تجهیزات صنعتی می پردازند.

معمولا تابلو برق صنعتی به دسته های دیگری نظیر تابلوهای ایستاده، تابلوهای داخلی، تابلوهای خارجی، تابلوهای دیواری، تابلوهای متال، تابلوهای کشویی و تابلوهای MV، LV و … . تقسیم می شوند. در مقالات پیشین به بررسی تابلو های MV و LV پرداختیم.

تابلو کنترل یک پروسه صنعتی

این تابلوها به عنوان سیستم های کنترل قلب تپنده ی ماشین های صنعتی شناخته می شوند. با استفاده از این تابلو ها می توانید به امکانات کنترلی و نظارتی بیشتر دست یابید. علاوه بر آن امکان تغییر برنامه را نیز بدست می آورید. تابلو کنترل یک پروسه صنعتی به شما کمک می کند تا به راحتی در سیستم عیب یابی نمایید. 

تابلوهای توزیع برق صنعتی

تابلو های توزیع برق صنعتی معمولا در محیط های کارخانه ای، مصارف عمومی، تامین برق ماشین آلات، فرودگاه ها، بیمارستان ها و… مورد استفاده قرار می گیرند. این تابلو برق صنعتی به صورت ایستاده، بارانی و دیواری تولید می شوند.  باید بگوییم در واقع این تابلو های برق به عنوان یک منبع تغذیه، با حفاظت بالا نسبت به دیگر تابلو ها در مراکز مهم و بزرگ مورد  استفاده قرار می گیرند. 

تابلوهای اصلاح ضریب قدرت 

تابلوهای اصلاح ضریب قدرت که به عنوان تابلوهای بانک خازنی نیز شناخته می شوند. باعث کاهش توان راکتیو در سیستم شده، و کاهش تلفات سیستم و افزایش راندمان را به دنبال دارند. علاوه بر آن استفاده از این تابلو های برق صنعت کمک می کند تا مصرف برق به میزان قابل توجهی کاهش یابد. 

سیستم های بانک خازنی به یک رگولاتور مجهز هستند. که باعث می شود ضریب قدرت به میزان قابل توجهی کنترل یابد. این رگولاتور ها شکل موج ولتاژ و جریان و اختلاف زمانی را اندازه گیری می کنند. پس از تعیین خازن مورد نیاز سیستم برق صنعتی،  وارد شبکه می شود و برق صنعتی را کنترل می نماید.

تابلوهای حفاظت و کنترل

از دیگر دسته بندی تابلو های برق که در مراکز مهم مورد استفاده قرار می گیرند، تابلو های حفاظت و کنترل هستند. این تابلو ها معمولا به منظور راه اندازی و کنترل خطوط در مترو ها و کارخانه های بزرگ استفاده می شوند. 

تابلو های حفاظتی و کنترلی معمولا پارامتر های ولتاژ، جریان برق، توان و… را اندازه گیری و ثبت می کنند. در برخی موارد نیز اگر خطایی در جریان برق رخ دهد توسط این تابلو ها نمایش داده می شوند. تابلو های حفاظت و کنترل برای باز و بسته کردن کلید ها از روی درب تابلو یا از راه دور نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

3

نگهداری از تابلو برق

در این مطلب به بررسی و معرفی نکات مهم برای تعمیر و نگهداری تابلوهای فشار قوی و ضعیف می پردازیم. باید توجه کنید که هرگز نمی‌توان از تجهیزات الکترونیکی و سیستم‌های توزیع قدرت انتظار داشت که بدون خطا و بی وقفه کار کنند. پس لازم است با اجرای نکاتی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم، دوام و قابلیت اطمینان و نگهداری تابلو برق و تجهیزات آن را به حداکثر برسانید.

اصول ايمني را در كار رعایت کنید

مواردی که بیان می‌کنیم را به خاطر بسپارید زیرا باید جهت ايمني در كار مد نظر شما و همکارانتان قرار بگيرند. تمامی پرسنلی که با نگهداری تجهیزات در ارتباط هستند باید به میزان کافی مسئولیت پذیر باشند. البته لازم است سازندگان تجهیزات برقی نیز طراحی ایمنی برای تابلو برق های فشار قوی و فشار ضعیف داشته باشند.

 همچنین باید تمامی اطلاعات مورد نیاز در مورد نگهداری تابلو برق را در اختیار افراد قرار دهند تا آن‌ها نیز از چگونگی کار با تابلو برق آگاه باشند. آگاهی از چگونگی کارکرد و نگهداری تابلو برق باعث افزایش ایمنی خواهد شد.

قواعد ایمنی در خصوص نگهداری تابلو برق را در محل دید قرار دهید

روش دیگر برای افزایش ایمنی این است که در تمام محوطه پست‌ها و محل کار، طبق نیاز و طول عمر تجهیزات، قواعد ایمنی به صورت مدون در محل دید قرار بگیرد و تا حد امکان این قوانین رعایت شود. لازم است بدانید در نظر گرفتن حدود دسترسی افراد و نوع و طرز نگهداری تابلو برق‌ باید کاملا شفاف شرح داده شود.

از وسایل آتش خاموش کن مناسبی برای نگهداری تابلو برق استفاده کنید

نکته مهم دیگری نیز برای نگهداری تابلو برق وجود دارد و آن این است که تمام افرادی که مسئولیت نگهداری وسایل و تجهیزات را به عهده دارند، زمان آتش سوزی باید از چگونگی انجام اعمال ضروری  اطلاع داشته باشند و نوع وسایل آتش خاموش کن باید با توجه به نوع تجهیزات باشد. توجه داشته باشید نوع وسایل آتش خاموش کن نباید برای استفاده در پست خطری نداشته باشد. باید با توجه به دستورات سازندگان این نوع وسایل تهیه شود و نسبت به برچسب راه اندازی و نگهداری بر روی این تجهیزات باید دقت کافی شود.

باید به تمامی افرادی که با نگهداری تابلو برق‌ و تجهیزات سروکار دارند دانش لازم برای برخورد با فردی که دچار برق گرفتگی شده است آموزش داده شود. همچنین همیشه باید وسایل کمک‌های اولیه در دسترس باشد. بهتر است به افراد مسئول نگهداری تابلو برق‌ آدرس و تلفن نزدیک‌ترین مراکز درمانی و بیمارستان‌ها در داده شود.

نمودار خطاهای احتمالی و حفاظت تأسیسات را در دسترس قرار دهید

لازم است قواعد کار به تمام اشخاص مسئول آموزش داده شود. همچنین این قوانین روی تابلوها و تمامی سوئیچگیرها نصب شود. نمودار خطاهای احتمالی و حفاظت تأسیسات را در دسترس قرار دهید و اخطارهای لازم برای پرسنل و کارکنان توضیح دهید و آن‌ها را بر روی دستگاه نیز بچسبانید تا به درستی قابل مشاهده باشند. اگر تغییرات در روند نگهداری و عملکرد سالم تجهیزات به وجود آمد حتما این تغییرات روی هر وسیله درج نمایید و پرسنل مربوطه را از این موضوع برای بهبود نگهداری تابلو برق آگاه نمایید.

توجه داشته باشید تابلو برق‌ها باید به گونه ای طراحی شود که افراد غیر مجاز امکان لمس و دستکاری تابلو برق را نداشته باشند. همچنین لازم است درجه حفاظت یا IP بر روی آن نصب شود و قابل مشاهده باشد.

از ایجاد آلودگی تا حد ممکن جلوگیری کنید و برنامه منظمی برای تمیز کردن داشته باشید.

باید بدانید ورود هرگونه گرد و خاک و بخار و جانوران موذی به تجهیزات برقی و تابلو برق‌ها کارکرد صحیح تابلو برق‌ها را با مشکل روبرو می کنند و باعث به وجود آمدن خطا در عملکرد آن‌ها می‌شوند. توجه داشته باشید هنگامی که به  تعمیر و نگهداری و یا بازرسی تابلو برق‌ها می‌پردازید اقدامات لازم را انجام دهید و حتما پس از اتمام کار بازرسی نهایی انجام دهید. نسبت به قفل بودن درب تابلو برق‌ها نیز اطمینان حاصل نمایید.

همان طور که می‌دانید برای دریافت بهترین عملکرد از تجهیزات و تابلو برق‌ها پاکیزگی شرط بسیار مهمی است. قبل از اینکه پوشش‌ها را به منظور تمیز کردن و نگهداری تابلو برق بردارید و درب‌ها را باز کنید، برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و یا قطعات شل شده با احتیاط عمل کنید. 

توجه داشته باشید استفاده از وسیله مکشی برای تمیز کردن داخل تابلو برق توصیه می‌شود اما باید در هر مرحله از تمیز کردن، برق وسایل باید قطع باشد. 

تمیز کردن قطعات روغنی را با پارچه جیر و ابر پلاستیکی نو انجام دهید و از استفاده از تکه های پارچه کتان صرف نظر کنید. همچنین پارچه‌های که استفاده می کنید باید بدون پرز و از لحاظ شیمیایی تمیز باشند. شما مجاز به استفاده از مواد حلال برای تمیز کردن و نگهداری تابلو برق هستید، اما از مواد آتش زا و یا سمی به هیچ عنوان استفاده نکنید.

دوره هایی برای تعمیر و نگهداری در نظر بگیرید

شرایط کاری، محیطی و دسترسی به امکانات پرسنلی و ابزار آلات در هر شرکت و برای هر پرسنل متفاوت است و در این خصوص نمی‌توان نظر دقیقی ارائه داد. ولی کارخانه سازنده تابلو برق باید زمان تکرار دوره نگهداری برای وسیله را به درستی مشخص کند و آن را به پرسنلی که به طور مستقیم با تابلو برق در ارتباط هستند توضیح دهد.

 تکرار دوره نگهداری به عوامل زیادی بستگی دارد و یکی از مهم‌ترین آن‌ها شرایطی است که از تابلو برق استفاده می‌شود و به نوع کار و … بستگی دارد. همچنین فاصله بین نگهداری تابلو برق‌ به میزان عملکرد آن‌ها در زمان مشخص و نیز توصیه کارخانه سازنده وابسته است.

با استفاده از مادون قرمز از تابلو برق بازدید نمایید

قبل از هر چیز توجه داشته باشید مادون قرمز نمی تواند جایگزینی برای نگهداری و تعمیر سیستم های تابلو برق باشد. اما تصاویر حرارتی که وابسته به مادون قرمز هستند یکی از ابزارهای ارزشمند برای شناسایی تجهیزات با انرژی بیش از حد و در معرض خطر به شمار می‌روند.

یادگیری استفاده از مادون قرمز را برای بهبود نگهداری تابلو برق در الویت قرار دهید تا برای شناسایی موارد اضطراری قبل از این که قطع برق در همه یا قسمتی از تجهیزات اتفاق بی‌افتد، بتوانید از آن استفاده کنید، زیرا بعد از اینکه مشکل و خرابی را به درستی شناسایی کردید می‌توانید برای برطرف کردن آن برنامه ریزی نمایید. نمایشگر مادون قرمز، این امکان را به شما می دهند تا مادون قرمز سریعا و با دقت بالا خرابی را قبل از وقوع گزارش دهد.

سالانه مدار شکن قدرت را تعویض نمایید

حتما سالی یک بار مدار شکن قدرت را به  طور دستی راه اندازی نمایید، این کار بسیار ارزشمند است و محل اتصال را تمیز نگه می دارد و  باعث می شود تا دستگاه های عملیاتی  آزادانه حرکت کنند.

به توصیه‌های نگهداری و پشتیبانی توجه کنید

نگهداری تابلو برق باید همان طور که قبلا ذکر کردیم به طور منظم انجام شود و تابلو برق ها به درستی تمیز و بررسی شوند. توجه داشته باشید تابلو برق‌ها محکم باشد و روغن کاری در فواصل مشخص انجام شود. لازم است بدانید اگر رطوبت و گرما همراه با گرد و غبار ترکیب شوند و سایر آلودگی‌های زیستی نیز وجود داشته باشد عایق بندی را خراب می‌کنند و باعث رسانایی می‌شوند. بدین ترتیب میزان خسارت در دستگاه‌های حفاظتی و تابلو برق‌ها افزایش می‌یابد.

تجهیزات را بروزرسانی نمایید

اگر می خواهید از تکنولوژی پیشرفته‌تر بهره برداری کنید بهتر است تابلو برق‌های جدید را جایگزین تابلو برق‌های قدیمی نمایید. اما ما یک روش و یک راه حل اقتصادی را به شما پیشنهاد می دهیم. بهتر  است ساختار کلی تابلو برق را نگه دارید اما تجهیزات داخلی را با آخرین امکانات تابلو برق فنی ارتقا دهید.

خدمات تعمیرات و نگهداری تابلو برق ها را برون سپاری کنید

هماهنگی با یک مهندس الکترونیک حرفه‌ای یا انتخاب پیمان کارهایی که در کارشان ماهر هستند این امکان را به شما می‌دهد تا  مدیریت و نگهداری تابلو برق‌ها را به آن‌ها بسپارید. بدین ترتیب آن‌ها تمامی سرویس‌های تعمیری مورد نیاز هدف قرار می‌دهند و خیال شما بابت نگهداری تابلو برق آسوده خواهد بود. با این کار دیگر نگران فراموش شدن تاریخ تعمیرات و نگهداری تابلو برق نخواهید بود.

از ابزارهای نگهداری پیشگیرانه استفاده کنید

دوام تجهیزات و الزامات تعمیرات و نگهداری آن را به کمک ابزارهای نگهداری پیشگیرانهپیش بینی کنید. ابزارهای نمایشگر آنلاین در دسترس شما هستند تا شکست‌های احتمالی را به درستی پیش بینی کنند و آن را به شما اطلاع دهند. سیستم‌های نمایشگر آنلاین به صورت مداوم کار می‌کنند. مزایای این سیستم‌ها به گونه‌ای است که وضعیت‌های نامشهود را به درستی شناسایی می‌کنند و به این ترتیب می‌توانید نگهداری تابلو برق را بهتر انجام دهید.

آنالیز اتصال کوتاه و بررسی جهت جریان انجام دهید

لازم است بدانید اگر تجهیزات تابلو برق نرخ اتصال کوتاه مناسبی نداشته باشند، به احتمال زیاد آسیب‌های فاجعه آمیزی به تجهیزات و محل کار شما وارد می‌کند و اهمیت این موضوع نباید دست کم گرفته شود. یک آنالیز اتصال کوتاه رتبه بندی تابلو برق را تعیین می‌کند. همچنین این احتمال وجود دارد که به تنظیم مجدد مدار شکن قدرت نیاز باشد.  تنظیمات مدار شکن می‌تواند از قطع غیر ضروری جلوگیری نماید.

post3

تابلو برق چیست؟

تابلو برق درحقیقت محفظه‌ای است که تجهيزات برقی در آن نصب میشوند. در تعريف تابلو برق نیازی نیست آن را يک فضای بسته فلزی تصور کنیم. فضای بسته فلزی فقط یک نوع از تابلو محسوب می‌شود. این مطلب با هدف آشنایی با تابلو برق نوشته شده است. لطفا تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

در گذشته خطرات ناشی از عوامل محيطی و مشکلات ناشی از نصب تجهيزات و پديده‌هايي مانند اتصال کوتاه در تجهيزات الکتريکی به وجود آمده است، پس به این دلیل ضرورت افزایش ايمنی بیش از پیش احساس می‌شد، بدین ترتیب متخصصان تابلو برق را طراحی و به بازار عرضه کردند. 

البته از جمله عوامل دیگری که ضرورت و اهمیت تابلو برق را به ما یادآور می‌شود این است که تمامی قسمت‌های برق دار در دسترس اپراتور قرار می‌گرفتند، پس سازندگان و متخصصان را بر آن داشت تا در صدد افزایش ایمنی باشند. از اين رو آن‌ها تابلو برق را به شکل یک محفظه بسته طراحی کردند تا تجهيزات داخل آن غير قابل دسترس باشند.

این محفظه بسته تجهیزات الکتریکی را در بر می‌گیرد. البته لازم است بدانید که تابلو ها بسته به نوعشان می‌توانند دارای تجهیزات پنیوماتیک مانند شیرهای برقی ، کمپرسور و ….نیز باشند.

اگر بخواهیم یک تعریف ساده از تابلو برق برای آشنایی با تابلو برق داشته باشیم می‌توانیم بگوییم تابلو برق همان کنتور برقی که در منزل وجود دارد، است. همان طور که می‌دانید کنتور برق در کارخانه‌ها برای ورودی برق کافی نیست و به همین دلیل جهت مدیریت، ارتقاء و کنترل و حفاظت استفاده از تابلو برق ضروری به نظر می‌رسد. 

انواع تابلو برق

  • تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو
  • سلولی
  • تمام بسته دیواری اصلی
  • تمام بسته دیواری نیمه اصلی 
  • تمام بسته دیواری فرعی 

در واقع تابلوی اصلی در پست برق و به طرف فشار ضعیف ترانس متصل است و در تابلوی نیمه اصلی تابلوهای برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و از تابلوی اصلی تغذیه می‌شود. تابلوی فرعی نیز برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند موتور خانه، روشنایی و … کاربرد دارد و از تابلوی اصلی تغذیه می‌شود. معمولا تابلوهای موتور خانه از نوع ایستاده و سایر تابلوها از نوع تو کار تمام بسته هستند.

ساختار انواع تابلو برق‌ها

تابلوهای Metal Enclosed
این نوع تابلو برق‌ها به شکل محفظه تمام بسته فلزی است که تمام تجهيزات الکتريکی اعم از کليدها، ترانس‌های جريان و ولتاژ، لوازم اندازه گيری و … در داخل آن نصب می‌شود. این تابلوها به دو دسته تقسیم می‌شوند.

تابلوهای Metal Clad
اين نوع تابلوها نوعي از تابلوهای Metal Enclosed هستند و محفظه‌های مختلف آن از يکديگر تفکیک شده‌اند.

یکی از مزایایی که این نوع تابلو برق‌ها دارند این است که اگر خطايي در يکی از محفظه‌ها روی دهد، اين خطا به محفظه‌های ديگر منتقل نمی‌شود و ساير محفظه‌ها نيز تحت تأثير این خطا قرار نمی‌گیرند و به شکل آسيب نديده و سالم باقی می‌مانند.
تابلو Metal Clad به چهار بخش تقسيم می‌شود.

  • محفظه باسبار
  • محفظه سر کابل
  • محفظه کليد
  • محفظه LV (کنترل) که تجهيزات اندازه گيری، حفاظتی و کنترلی در آن قرار می‌گيرند.

تابلوهای Compartment Type
اين نوع تابلوها نوعي از تابلوهای Metal Enclose هستند اما در آن‌ها، محفظه های مختلف از يکديگر تفکیک نشده‌اند.

اجزاء تشکیل دهنده هر تابلو برق
لوازم الکتریکی که در تابلو برق مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارت است از کلیه عناصری که در مدار الکتریکی قرار می‌گیرند .

  • کنتاکتور
    کنتاکتور در حقیقت وظیفه قطع و وصل مدار فرمان از راه دور را بر عهده دارد.
  • بی متال
     بی متال فرمان قطع در اثر عبور جریان زیاد را صادر می‌کند.
  • کلیدها
     انواع کلیدها که وظیفه قطع و وصل مدار را انجام می‌دهند. کلیدهای غلتکی، سلکتوری و بوش باتون، میکروسوئیچ، فلوتر سوئیچ و … از مهم‌ترین انواع کلیدها به شمار می‌روند.
  • انواع رله ها
    انواع رله ها به منظور ارسال فرمان قطع یا وصل در اثر عوامل مختلف و خطاهای گوناگون در تابلو برق قرار می‌گیرد. رله ها انواع مختلفی دارند که می‌توانیم از بین آن‌ها به رلۀ کنترل فاز، رلۀ کنترل بار، رلۀ زمانی یا تایمر و … اشاره کنیم.
  • تجهیزات اندازه گیری
    تجهیزات اندازه گیری به منظور محاسبۀ پارامترهای متغییر مثل آمپرمتر، ولتمتر، واتمتر، فرکانس متر و… کاربرد دارند.
  • ترانس جریان یا سی تی و ولتاژ یا پی تی
      ترانس جریان یا سی تی و ولتاژ یا پی تی نیز برای کاهش یا افزایش جریان یا ولتاژ در تابلو برق وجود دارد.
  • بدنه
    هر تابلو برق دارای بدنه است تا تجهیزات را محصور کند.
  • ارتباطات
    هادی‌ها وظیفه ارتباط تجهیزات را بر عهده دارند. لازم است بدانید که ارتباطات توسط سیم، شینه، کابلشو و غیره … انجام می‌شود. همچنین لازم به ذکر است کلیۀ فعالیت قسمت‌های وایرینگ و شینه کشی در این دسته قرار می‌گیرند و به دو دسته ارتباطات انعطاف پذیر مثل سیم و کابل و ارتباطات انعطاف ناپذیر  مثل شینه‌ها تقسیم می‌شوند.

تابلوبرق ها به چند دسته تقسیم‌بندی میشوند؟

تابلوبرق های فیکس (Fix)

تابلوبرق های ایستاده چندمنظوره (Multi Purpose)
این تابلوها چند منظوره هستند و به طور ایستاده قرار می‌گیرند. داخل این تابلوها تجهیزات کنترل قدرت پنوماتیکی و…قابل نصب است.

تابلوبرق های دیواری (Wall Mounting)
این تابلوها به دو دسته تابلوهای توکار (Flush Mounting) و تابلوهای روکار (On Surface) تقسیم بندی می‌شوند.

تابلوبرق های (Rack)
این مدل تابلو ها حالت قفسه‌ای هستند و محفظه‌های اندازه گیری، الکترونیکی، کنترل و مخابراتی و… نیز بر روی آن‌ها قابل نصب است.

نکته‌ای که لازم است بدانید این است که تابلوهای Swing یک نوع از تابلوهای Rack هستند و درب متحرک دارند. این ویژگی باعث می‌شود پشت تجهیزات کاملا دیده شود و دسترسی به پشت تجهیزات را نیز برای شما فراهم می‌کند. البته این مدل گران قیمت است و از درب شیشه‌ای برای آن استفاده شده است.

تابلوبرق کشویی (Withdraw able)
تابلو های کنترل موتورها (Motor Control Center (MCC تابلو هایی هستند که به صورت کشویی ساخته و عرضه می‌شود و هدف از ساخت آن‌ها کنترل موتورها است. لازم به یادآوری است که تابلوهای کشویی بسیار گران قیمت هستند.

تابلوبرق های مرکز قدرت (Power Center)
هدف از ساخت این تابلوها تغذیه تابلوهای MCC است و یک تابلوی توزیع هستند و این امکان را دارند تا چند تابلوی MCC را تغذیه کنند. کلیدهای به کار رفته در این تابلوها بیشتر از نوع هوایی هستند و بعد از پست اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تابلوبرق مدولار
تابلوهای مدولار را می‌توان نوع پیشرفته تابلوهای فیکس ایستاده در نظر گرفت. هر فیدر به شکل یک مدول در تابلو نصب می‌شود و به وسیله یک صفحه فلزی از فیدر بالایی و فیدر پایینی خود جدا می‌شوند. تابلوهای مدولار از لحاظ دسترسی به سر کابل به دو نوع کلی تقسیم می‌شوند:

1- دسترسی از پشت
2- دسترسی از جلو

در کنار درب اصلی تابلو درب کوچکی به نام درب کناری تعبیه شده است و کابل‌ها به فیدرها از طریق این درب متصل می‌شوند. این نوع سلول‌ها از لحاظ محل ورود سر کابل‌های ورودی و خروجی به ورود از بالا و ورود از پایین قابل تقسیم است. 

انواع تابلو برق از جهت ایستایی

تابلو برق ایستاده Self Standing یا Free Standing
این مدل تابلو برق حالت ايستا دارد. یعنی برای مهار شدن آن به سازه‌ی ديگری نیاز ندارد.

دیواری Wall Mounted
این مدل تابلو برق‌ها روی ديوار نصب می‌شوند. فقط نکته حائز اهمیتی که در مورد این مدل تابلو برق‌ها باید بدانید این است که اين تابلوها اگر روی سطح ديوار نصب شوند روکار یا Surface Mounted نامیده می‌شوند و اگر داخل ديوار جاسازی شوند توکاریا Flush Mounted يا Recessed Mounted نام گذاری می‌شوند.

انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ

تابلو ها از لحاظ سطح ولتاژ به دو دسته تقسيم می‌شوند:

  • تابلوهاي فشار ضعيف (LV) تا 1000V
  • تابلوهاي فشار متوسط (MV) از 1000 تا 63000 V
  • تابلوهای فشار قوی (HV) از 63000 تا 400000 V

تابلوبرق فشار ضعیف
تابلو برق‌هاي فشار ضعيف در سطح ولتاژ کمتر از 1000V طبقه بندی می‌شوند.

مطابق IEC60439-1 تابلوي فشار ضعيف ترکيبی است از يک يا چند وسيله قطع و وصل (Switching Device) فشار ضعيف همراه با تجهيزات اندازه گيری و کنترلی و نشانگر، حفاظتی، تنظيم کننده و … .

ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعيف معمولأ بین 690V و ولتاژ سرويس تا 400V هستند.

لازم به ذکر است که تابلوهای فشار ضعيف معمولأ در دو نوع زير ساخته می‌شوند.

  • تابلوی ايستاده (Fix) ثابت
  • تابلوی ايستاده (Withdraw able) کشويي

تابلو برق فشار متوسط
تابلوهای فشار متوسط در سطح ولتاژ بين 1000V تا 36000V طبقه بندی می‌شوند.

يک تابلو فشار متوسط شامل کليد (دژنکتور) و بدنه و يا کنتاکتور فشار متوسط، رله، باسبار، ترانفورماتور ولتاژ و جريان، لوازم اندازه گيری و تجهيزات کنترلی است.

تابلوهای فشار متوسط را می‌توان به دو دسته کلی تقسيم کرد:

  • تابلوهای فشار متوسط ثابت (Fix)
  • تابلوهای فشار متوسط کشويي (Withdraw able)

انواع تابلو برق از جهت محل نصب

داخلی (Indoor)
تابلو برق‌های داخلی، تابلو برق‌هایی هستند که در فضای بسته مانند داخل سالن يا سوله نصب می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فضای باز (Outdoor)
تابلو برق‌های فضای باز، تابلو برق‌هایی هستند که در فضای باز نصب می‌شود.